KESE info

Il-Konfederazzjoni Ewropea tat-Trade Unions (KETU), l-organizzazzjoni ewlenija tat-trade unions tal-Ewropa li tirrappreżenta 45 miljun ħaddiem fil-livell Ewropew, irrifjutat li tapprova l-Boxxla għall-Kompetittività, il-pjan ta’ azzjoni tal-Kummissjoni Ewropea biex tingħata spinta lill-ekonomija tal-UE. Għall-KETU, il-Boxxla fil-forma preżenti tagħha mhijiex aċċettabbli. Tħadditna mas-Segretarju Ġenerali tal-KETU, Esther Lynch, dwar l-oġġezzjonijiet ewlenin tal-ħaddiema għall-Boxxla u d-destin tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali fost sejħiet ġodda għal deregolamentazzjoni drastika u enfasi aktar qawwija fuq il-kompetittività.

It-trade unions tal-UE diġà esprimew in-nuqqas ta’ sodisfazzjon tagħhom bl-aħħar pjan tal-Kummissjoni Ewropea biex terġa’ tagħti l-ħajja lill-ekonomija tal-UE. Fil-fehma tiegħek, fejn jinsab it-tort ewlieni fir-rigward tal-Boxxla għall-Kompetittività tal-Kummissjoni? Liema proposti fil-pjan tqis bħala senjalazzjonijiet ta’ allarm partikolari?

Il-problema ewlenija bil-Boxxla għall-Kompetittività tal-Kummissjoni Ewropea hija li tagħti prijorità lid-deregolamentazzjoni fuq l-investimenti meħtieġa biex jinħolqu impjiegi ta’ kwalità, biex tiġi żviluppata politika industrijali Ewropea b’saħħitha u biex jiġu żgurati servizzi pubbliċi ta’ kwalità għolja. Bl-istess mod, waqt li l-Boxxla tirrikonoxxi l-importanza ta’ impjiegi ta’ kwalità għal ekonomija kompetittiva, minflok ma tipproponi l-leġiżlazzjoni meħtieġa biex issaħħaħ id-drittijiet, ittejjeb il-kundizzjonijiet tax-xogħol u tippromovi n-negozjar kollettiv, hija timmina din il-prijorità billi tippromovi d-deregolamentazzjoni, li tista’ twassal għal kundizzjonijiet tax-xogħol ifqar u nuqqas ta’ sigurtà tal-impjiegi.

Waħda mill-aktar proposti ta’ tħassib hija l-introduzzjoni tat-28 reġim ta’ kumpaniji, li jippermetti lill-kumpaniji joperaw barra mil-liġijiet nazzjonali tax-xogħol. Dan jista’ jimmina serjament il-leġiżlazzjoni dwar l-impjiegi madwar l-Ewropa, u joħloq ġirja lejn l-aktar livell baxx f’termini ta’ drittijiet u protezzjonijiet tal-ħaddiema.

Bl-istess mod, projbizzjoni fuq ir-“regolamentazzjoni żejda” – il-kapaċità tal-gvernijiet li jilleġiżlaw lil hinn mill-istandards minimi stabbiliti mid-Direttivi tal-UE – hija problematika ħafna. L-idea wara d-Direttivi tal-UE, b’distinzjoni mir-Regolamenti tal-UE, hija li jistabbilixxu standards minimi għall-pajjiżi kollha. Il-fatt li dawn isiru l-limitu massimu ta’ dak li huwa possibbli mhux biss idgħajjef din l-idea, iżda jkun ta’ detriment kbir għall-persuni li jaħdmu u jfisser il-qerda ta’ progress li nkiseb wara ħafna sforzi fil-kura tas-saħħa, l-edukazzjoni, is-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol jew paga ġusta biex insemmu xi eżempji.

Barra minn hekk, is-sejħa tal-Boxxla għal riformi tal-pensjonijiet abbażi ta’ ħajja tax-xogħol itwal hija problematika, peress li tpoġġi piż żejjed fuq il-ħaddiema mingħajr ma tindirizza l-ħtieġa għal sistemi tal-pensjonijiet sostenibbli u ġusti.

Barra minn hekk, il-Boxxla hija żbilanċjata ħafna biex tkun ta’ benefiċċju għan-negozji, b’bosta wegħdiet li saru lill-gruppi tan-negozju iżda l-ebda impenn konkret għal leġiżlazzjoni li tkun ta’ benefiċċju għall-ħaddiema. Dan jinkludi nuqqas ta’ miżuri biex jiġi żgurat li l-investimenti pubbliċi jintużaw biex jinħolqu impjiegi ta’ kwalità aktar milli sempliċiment jiżdiedu l-profitti korporattivi.

Fil-qosor, il-Boxxla għall-Kompetittività tonqos milli tibbilanċja l-ħtiġijiet tan-negozji mad-drittijiet u l-benesseri tal-ħaddiema, u b’hekk hija proposta inaċċettabbli fil-forma attwali tagħha.

Taħseb li l-implimentazzjoni tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali issa tista’ tkun mhedda?

Fuq il-karta, il-Kummissjoni reġgħet impenjat ruħha għall-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali fil-programm ta’ ħidma tagħha għall-2025 li ġie ppubblikat dan l-aħħar. Madankollu, fil-prattika, l-istess programm ta’ ħidma huwa l-ewwel wieħed li ma jinkludi l-ebda inizjattiva leġiżlattiva soċjali mill-2019 ’l hawn.

B’kuntrast ma’ dan, il-Kummissjoni pproponiet tmien biċċiet ta’ leġiżlazzjoni ta’ “simplifikazzjoni” matul is-sena d-dieħla. Ħadd ma jieħu gost jitgħabba żżejjed mill-amministrazzjoni u t-trade unions qed jipproponu b’mod attiv soluzzjonijiet għal dan l-għan, pereżempju regoli dwar l-akkwist pubbliku.

Madankollu, huwa evidenti li l-problemi li qed tiffaċċja l-Ewropa mhux se jiġu solvuti permezz tas-simplifikazzjoni.

L-akbar theddida għall-implimentazzjoni tal-Pilastru tad-Drittijiet Soċjali hija l-mewġa ta’ sensji tal-massa mħabbra madwar l-Ewropa. Dan se jipperikola l-pagi u s-sigurtà tal-impjiegi, iżda wkoll il-pensjonijiet, il-protezzjoni soċjali u ħafna mill-prinċipji l-oħra tal-Pilastru.

Huwa meħtieġ li jiġu żgurati investimenti biex jiġu protetti u jinħolqu impjiegi ta’ kwalità, inkluż strument SURE 2.0 u mekkaniżmu ta’ investiment b’saħħtu tal-UE, kif ukoll li jiġu introdotti l-inizjattivi leġiżlattivi meħtieġa biex jiġu ggarantiti impjiegi ta’ kwalità.

Jekk mhux billi jitnaqqsu l-piżijiet regolatorji, liema hi t-triq it-tajba għall-UE biex ittejjeb ir-rilevanza tagħha fil-kuntest ekonomiku globali attwali?

Il-kundizzjonijiet li wasslu għal dawn is-sensji kienu xprunati minn nuqqas ta’ investiment. Dan jgħodd kemm għall-privat kif ukoll għall-investiment pubbliku.

Il-korporazzjonijiet qed jidderieġu mill-ġdid l-investimenti lil hinn mill-paga tal-ħaddiema u r-riċerka u l-iżvilupp tant meħtieġa u lejn ħlasijiet ta’ dividendi li ma jdumux u li jaqsmu x-xiri lura, u b’hekk ixekklu l-avvanz tal-iżviluppi ekoloġiċi u teknoloġiċi hawnhekk fl-Ewropa.

Matul dawn l-aħħar ftit snin, l-Istati Uniti u ċ-Ċina bdew mewġiet kbar ta’ investiment pubbliku. Sadanittant, l-UE kienet impenjata li tadotta regoli ġodda li jġiegħlu lill-Istati Membri tagħha jnaqqsu l-awsterità.

L-UE trid tibdel id-direzzjoni b’mod urġenti. L-investimenti pubbliċi tal-massa – b’rekwiżiti soċjali biex jiġi żgurat li dawn l-investimenti jwasslu għal impjiegi ta’ kwalità – huma prekundizzjoni għall-implimentazzjoni tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali.

Esther Lynch, Segretarju Ġenerali tal-Konfederazzjoni Ewropea tat-Trade Unions (KETU). Hija għandha esperjenza estensiva fit-trade unions fil-livell Irlandiż, Ewropew u internazzjonali u serviet kemm bħala Viċi Segretarju Ġenerali kif ukoll bħala Segretarju Konfederali fil-KETU. Fir-rwoli tagħha, hija mexxiet sforzi biex jissaħħu d-drittijiet tal-ħaddiema u tat-trade unions, waqt li influwenzat direttivi ewlenin dwar pagi minimi adegwati, kundizzjonijiet tax-xogħol trasparenti u prevedibbli, u żvelar ta’ informazzjoni protetta. Hija mexxiet ukoll kampanji għall-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali u paga ġusta. Il-ħidma tagħha żgurat 15-il limitu ta’ esponiment legalment vinkolanti għall-karċinoġeni u l-ftehimiet tal-imsieħba soċjali dwar id-diġitalizzazzjoni u s-sustanzi riprotossiċi. Femminista tul ħajjitha, Esther hija favur it-tmiem tas-sottovalutazzjoni tax-xogħol li jsir b’mod predominanti min-nisa.

Il-KETU tirrappreżenta 45 miljun membru minn 94 organizzazzjoni tat-trade unions fi 42 pajjiż Ewropew, flimkien ma’ 10 Federazzjonijiet Ewropej tat-Trade Unions.

Minn Kinga Grafa

In-negozji fl-Ewropa għadhom qed jiffaċċjaw burokrazija żejda, frammentazzjoni regolatorja u spejjeż li qed jiżdiedu. Din ir-regolamentazzjoni żejda żżomm lura t-tkabbir tagħhom u ma tħallihomx iżommu l-pass mal-kompetituri minn partijiet oħra tad-dinja. L-Ewropa ma tistax tibqa’ tagħqad fl-istess post – l-intraprendituri jeħtieġu bidla reali, mhux aktar analiżi tal-istess ostakli li ilna nafu dwarhom snin sħaħ. Dan huwa mument ewlieni biex nimxu mill-kliem għall-azzjoni, tikteb lil Kinga Grafa tal-konfederazzjoni tan-negozju Pollakka Lewiatan.

Il-Kummissjoni Ewropea dan l-aħħar żvelat il-Boxxla għall-Kompetittività, pjan direzzjonali għall-ħames snin li ġejjin li jfittex li jsaħħaħ il-pożizzjoni ekonomika tal-UE u jappoġġja n-negozji Ewropej. Il-perkors ta’ azzjoni mressaq mill-Kummissjoni huwa dak it-tajjeb. In-negozji ilhom jitolbu bidliet bħal dawn, li jagħmlu l-“kompetittività” u s-“suq uniku” l-ogħla prijoritajiet tagħhom. Iżda jekk l-UE trid tkun kompetitur globali, trid taġixxi issa. B’ekonomija b’saħħitha bħala bażi, jeħtieġ li b’mod urġenti nissemplifikaw ir-regolamentazzjoni, innaqqsu l-ispejjeż tal-enerġija u niżguraw appoġġ effettiv għall-investiment u l-innovazzjoni. Quddiem ambjent ġeopolitiku volatili, neħtieġu wkoll li jiġu ffinalizzati ftehimiet ta’ kummerċ ħieles ma’ msieħba ewlenin, bħal dawk li jkopru l-aċċess għal materja prima kritika.

Illum, in-negozji fl-Ewropa għadhom qed jiffaċċjaw burokrazija żejda, frammentazzjoni regolatorja u spejjeż li qed jiżdiedu. Il-kompetituri minn partijiet oħra tad-dinja qed jikbru b’rata aktar mgħaġġla, waqt li r-regolamentazzjoni żejda żżomm lura t-tkabbir tan-negozji Ewropej. Il-Kummissjoni Ewropea għandha tressaq riformi speċifiċi li ġenwinament itejbu l-ambjent tan-negozju tal-UE. Il-Boxxla għall-Kompetittività tindirizza l-ostakli ewlenin għat-tkabbir u l-produttività fl-UE, bħall-ispejjeż għoljin tal-enerġija, ir-regolamentazzjoni żejda u n-nuqqas ta’ ħiliet u ħaddiema. Din hija l-azzjoni t-tajba, iżda l-aktar ħaġa importanti hija li din tiġi implimentata fil-prattika. Dan ifisser proposti leġiżlattivi u pjani ta’ azzjoni li jippromovu l-kompetittività u li ma jaġixxux bħala xkiel għaliha.

Is-suq uniku huwa wieħed mill-akbar stejjer ta’ suċċess tal-integrazzjoni Ewropea, iżda l-potenzjal tiegħu jrid jiġi sfruttat bis-sħiħ. Mhuwiex aċċettabbli li l-ostakli fis-suq uniku, identifikati 20 sena ilu, jibqgħu fis-seħħ. Il-Presidenza Pollakka tal-Kunsill tal-UE għandha l-opportunità li tbiddel dan, bil-libertà li jiġu pprovduti servizzi bħala prijorità ewlenija. Dan huwa vitali mhux biss għas-settur tat-trasport, iżda wkoll għall-grupp dejjem jikber ta’ kumpaniji li joffru servizzi professjonali. Sfortunatament, ir-rapporti ta’ Letta u Draghi ma jagħtux biżżejjed attenzjoni lil din il-kwistjoni. Letta ffoka biss fuq il-kostruzzjoni u l-bejgħ bl-imnut, filwaqt li Draghi ma qiesx l-istimi tal-Kummissjoni għall-passi addizzjonali li setgħu jisfruttaw il-potenzjal tas-suq tas-servizzi. B’mod pożittiv, ir-rapport ta’ Niinistö enfasizza r-rwol tas-servizzi fil-bini tar-reżiljenza u s-sigurtà. Ħadd ma jeħtieġ li jiġi konvint kemm dan huwa importanti fix-xenarju ġeopolitiku attwali. Huwa fuq dan l-isfond li l-Kummissjoni qed tipproponi “t-28 reġim” – sett uniku ta’ regoli li jkopru t-tassazzjoni, il-liġi tax-xogħol u l-liġi korporattiva. Din l-inizjattiva għandha l-għan li tissemplifika l-attivitajiet transfruntiera, speċjalment għall-SMEs, iżda ma nafux biżżejjed dwar il-proposta f’dan l-istadju biex inkunu nistgħu nivvalutawha.

It-tħabbir dwar id-deregolamentazzjoni u l-leġiżlazzjoni semplifikata huwa b’mod ċar pass fid-direzzjoni t-tajba. Issa, madankollu, wasal iż-żmien li l-proposti jiġu implimentati fil-prattika, u dan għandu jkun dwar aktar minn sempliċi tnaqqis tal-piż tar-rappurtar. Nittamaw li l-Kummissjoni twettaq “awditu” bir-reqqa tal-leġiżlazzjoni tal-UE li jissarraf fi proposti speċifiċi biex jittejjeb malajr l-ambjent regolatorju tal-UE.

Nistennew bil-ħerqa l-Forum tas-Suq Uniku fi Kraków u nistennew il-konklużjonijiet tal-konsultazzjoni pubblika li tinvolvi lill-membri ta’ Lewiatan. L-għan se jkun li titħejja l-istrateġija tas-suq uniku li jmiss.

Dan huwa mument ewlieni, fejn nimxu mill-kliem għall-azzjoni u nimplimentaw soluzzjonijiet li verament jisfruttaw l-iżvilupp tan-negozju Ewropew. Id-djalogu bejn l-istituzzjonijiet tal-UE u l-imsieħba soċjali se jkun essenzjali biex ikun hemm soluzzjonijiet li jissodisfaw il-ħtiġijiet reali tan-negozji. Sakemm ma niħdux deċiżjonijiet kuraġġużi, se nitilfu ħin siewi u nibqgħu lura meta mqabbla mal-kompetizzjoni globali.

Kinga Grafa hija Viċi Direttur Ġenerali għall-Affarijiet Ewropej fil- Konfederazzjoni Lewiatan u Delegat Permanenti għal BusinessEurope. L-edukazzjoni tagħha kienet fix-xjenzja politika u l-ġurnaliżmu, u kisbet l-esperjenza tagħha fir-rigward tal-funzjonament tal-UE hi u taħdem fl-Uffiċċju tal-Kumitat għall-Integrazzjoni Ewropea (2008-2009) u l-Parlament Ewropew (2009-2014). Hija wkoll koawtriċi ta’ ktieb dwar l-aristokrazija Pollakka u l-awtriċi ta’ pubblikazzjonijiet xjentifiċi dwar il-politika barranija Amerikana, l-elit Amerikan u d-diplomazija kulturali.

“Wasal iż-żmien li nieħdu pass konkret ’il quddiem mir-Rapport ta’ Draghi qabel ma jisparixxi fil-kurituri tal-politika. Neħtieġu strateġisti u dawk li jfasslu l-politika li huma tajbin u li kapaċi jmorru lil hinn minn dan ir-Rapport biex jiżviluppaw strateġiji għall-politika industrijali tal-UE” jgħid l-intraprenditur u x-xjenzjat Kroat Stjepan Orešković.  Flimkien ma’ Jörn Fleck, direttur għoli fl-istitut tal-grupp ta’ riflessjoni trans-Atlantiku tal-Kunsill tal-Atlantiku, huwa ppreżenta l-inizjattiva ambizzjuża “Future 500” waqt il-konferenza internazzjonali pubblika “Conclave II” fi Brussell. Parti mill-pjattaforma usa’ SEEUS Futures tal-Kunsill tal-Atlantiku, l-inzijattiva “Future 500” għandha l-għan li tidentifika u tappoġġja 500 kumpanija Ewropea lesti għal tkabbir sostanzjali u impatt globali. L-għan huwa li l-intraprendituri l-ġodda tal-Ewropa jiġu appoġġjati biex jikkompetu globalment, u fl-istess ħin tissaħħaħ il-preżenza tal-Ewropa fix-xena ekonomika internazzjonali. Stjepan Orešković qalilna aktar dwar il-proġett.

Tista’ tippreżenta fil-qosor l-idea ewlenija tal-proġett “Future 500”?

Abbażi tal-għarfien minn rapporti importanti dwar il-futur tal-Ewropa – imħejjija minn Draghi, Letta u Heitor – u analizzata permezz tal-lenti doppja ta’ xjenzati u intraprendituri, l-inizjattiva tqajjem diversi mistoqsijiet kritiċi: Min ser jimplimenta dawn il-pjani ta’ kompetittività, u l-Kumpass tal-Kompetittività li għadu kif ġie ppubblikat? X’mekkaniżmi ser jintużaw? Xi spejjeż ser jiġġarrbu? U x’redditi jistgħu jkunu mistennija meta mqabbla ma’ dawk ta’ kumpaniji Amerikani ġodda b’rata għolja ta’ tkabbir? Il-proġett “Future 500” huwa pedament tal-pjattaforma SEEUS, li tirrappreżenta lill-Istati Uniti, l-UE u x-Xlokk tal-Ewropa, u għandu l-għan li jagħti spinta lill-viżibbiltà u l-kooperazzjoni fost dawn ir-reġjuni. Huwa mfassal b’mod strateġiku biex jindirizza l-ħtieġa urġenti tal-Ewropa li trawwem ambjent dinamiku li jittrasforma lill-kumpaniji lokali f’mexxejja fix-xena globali. L-inizjattiva tiffoka fuq l-għoti ta’ kapital ta’ riskju, gwida strateġika, u networking internazzjonali, u tisfrutta t-tagħlim ta’ esperti bħal Dani Rodrik mill-Università ta’ Harvard u Beata Jaworcik mill-BERŻ biex jiġu żviluppati politiki industrijali tas-seklu 21 li jsaħħu b’mod sinifikanti l-pożizzjoni kompetittiva tagħna.

Diġà għandek kandidati potenzjali għall-500 kumpanija li qed tippjana li tagħżel? X’inhuma r-rekwiżiti bażiċi li kumpanija trid tissodisfa biex tintgħażel?

Filwaqt li s’issa ma ntgħażlet l-ebda kumpanija speċifika, il-proġett “Future 500” ser jimmira lejn entitajiet b’potenzjal ta’ skalabbiltà u tkabbir rapidu. Il-proċess ser ikun miftuħ u kontinwu, u ser jipprijoritizza l-wegħda ekonomika, l-innovazzjoni, u l-importanza strateġika fis-setturi tagħhom. Ser infittxu wkoll li nistabbilixxu sħubijiet ma’ banek multilaterali tal-iżvilupp u investituri li diġà qed jappoġġjaw kumpaniji biex isiru forza kompetittiva. L-enfasi hija fuq kumpaniji li diġà juru perkors robust ta’ tkabbir, kapaċitajiet innovattivi, u l-ambizzjoni li jespandu globalment. Dan jiżgura li l-kumpaniji ma jkunux biss mexxejja tas-suq iżda wkoll pijunieri fit-teknoloġija u fil-mudelli kummerċjali. Ser nibnu fuq l-esperjenzi ta’ proġetti kbar bħal “Scale-Up Europe”, li jlaqqgħu flimkien fundaturi, investituri, eżekuttivi u xjenzati bil-missjoni li l-Ewropa ssir dar il-promoturi tat-teknoloġija. ‎Għall-pajjiżi kandidati tal-UE, dawn il-kumpaniji li potenzjalment jintgħażlu għandhom importanza kruċjali – dawn ser jinkorporaw il-prinċipji tal-ekonomija l-ġdida u jservu bħala mudelli għal ditti ambizzjużi u kompetittivi internazzjonalment li ma jiddependux l-aktar mill-finanzjament nazzjonali tal-kontribwenti.

Kemm inti ottimist dwar il-potenzjal tal-kompetittività globali tal-Ewropa?

Hemm ottimiżmu sinifikanti dwar il-kapaċità tal-Ewropa li ssaħħaħ il-pożizzjoni kompetittiva globali tagħha u titbiegħed mill-attitudnijiet prevalenti tal-awtokommiżerazzjoni. Ir-redditi totali tal-valur referenzjarju tal-istokk taż-żona tal-euro minn meta beda dan is-suq tiela’ (bull market) lejn l-aħħar tal-2022 kienu ogħla minn dawk ta’ S&P 500, jekk inħallu lil Nvidia barra. Is-sistemi soċjali u tas-saħħa Ewropej qed iżommu lin-nies b’saħħithom u attivi għal perjodi itwal bi spiża ħafna aktar baxxa, u għandhom impatt pożittiv fuq il-produttività u l-kompetittività tal-ekonomija tagħna fuq skala globali.

Qed nippruvaw nirrepetu l-kunċett ta’ Immanuel Kant ta’ “entużjażmu ġenwin” li kien semma fil-kuntest tar-Rivoluzzjoni Franċiża. Mentalità bħal din tista’ tittrasforma l-isfidi f’forza motivazzjonali, li twassal għal determinazzjoni apparentement invinċibbli. Neħtieġu inqas eliti sinjuri u kompjaċenti u segwaċi wisq obbidjenti u mhux ambizzjużi, li ilhom il-favoriti għal dawn l-aħħar għoxrin sena. Minflok, neħtieġu aktar “żgħażagħ għatxana” – individwi enerġetiċi u ambizzjużi lesti li jilqgħu l-isfidi.

L-inizjattiva “Future 500” għandha l-għan li tindirizza b’mod proattiv il-kwistjonijiet kroniċi indikati fir-rapporti dwar il-kompetittività, bħall-ħtieġa għal innovazzjoni intraprendenti u l-espansjoni tal-intrapriżi. Il-pożizzjoni globali tal-Ewropa ser tiddependi ħafna mill-kapaċità tagħha li tintegra teknoloġiji avvanzati, trawwem it-talent intraprenditorjali, u tirfina l-politiki industrijali biex tappoġġja t-tkabbir inklużiv. Billi tisfrutta l-forza tax-xogħol edukata sew, il-wirt innovattiv rikk, u s-setturi industrijali tradizzjonali u ġodda – u tindirizza kwistjonijiet bħall-frammentazzjoni regolatorja u l-iżbilanċ tas-suq – l-inizjattiva tistinka biex toħloq ambjent fertili għall-mexxejja tan-negozju u l-innovaturi.

Fil-qosor, l-inizjattiva “Future 500” timmarka pass importanti fl-ittestjar tax-xenarju ekonomiku tal-Ewropa, billi tippożizzjona l-kontinent bħala kompetitur globali billi tippromovi kumpaniji b’potenzjal għoli u ssaħħaħ l-ekosistema intraprenditorjali. Ma nistgħux nirbħu f’kompetizzjoni jekk ma nkunux nafu min huma l-kompetituri tagħna.

Dr Stjepan Orešković huwa xjenzat u intraprenditur. Huwa membru tal-Akkademja Ewropea tax-Xjenza u l-Arti u fundatur ta’ Bosqar Invest. Taħt it-tmexxija tal-familja tiegħu, Bosqar Invest żied il-forza tax-xogħol tiegħu minn 300 għal aktar minn 16 000 impjegat fi żmien ħames snin, u wera strateġija ta’ espansjoni formidabbli li tintegra x-xjenza, it-teknoloġija, l-investimenti minn fondi tal-pensjoni u fondi oħra, u kuraġġ intraprenditorjali – approċċ vitali rrakkomandat mir-rapport ta’ Draghi. Din l-enfasi strateġika x’aktarx influwenzat it-tnedija tal-proġett Future 500 mill-Kunsill Atlantiku li qed jitkellem dwaru.

Pakkett ta’ riformi leġiżlattivi dwar id-dmirijiet ta’ rappurtar korporattiv, magħruf bħala l-“Pakkett Omnibus”, dalwaqt se jiġi żvelat mill-Kummissjoni Ewropea.  Il-pakkett għandu l-għan li jissimplifika r-regolamenti dwar is-sostenibbiltà, u jagħmel l-obbligi ta’ rapportar aktar sempliċi għan-negozji. Minn mindu tħabbar f’Novembru, kien xokk madwar l-UE, u qanqal ħafna dibattitu u argumenti kontra minn diversi gruppi. L-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivilli, it-trade unions, in-negozji, investituri, avukati u akkademiċi kollha qajmu tħassib dwar il-potenzjal tal-Pakkett Omnibus li jwassal għad-deregolamentazzjoni, u ħeġġew lill-Kummissjni tipproteġi, mhux iddgħajjef, dawk l-istrumenti.  Andriana Loredan tal-Koalizzjoni Ewropea għall-Ġustizzja Korporattiva tispjega x’inhu involut u għaliex l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili bħall-Koalizzjoni Ewropea għall-Ġustizzja Korporattiva jopponu l-Pakkett Omnibus.

Il-kompetittività tintuża bħala pretest għad-deregolamentazzjoni tar-regolamenti dwar is-sostenibbiltà li huma tant meħtieġa

Il-Pakkett Omnibus jiffoka fuq tliet strumenti ewlenin ta’ sostenibbiltà fil-qalba tal-Patt Ekoloġiku Ewropew, jiġifieri d-Direttiva dwar ir-Rappurtar Korporattiv dwar is-Sostenibbiltà (CSRD), id-Direttiva dwar id-Diliġenza Dovuta tas-Sostenibbiltà Korporattiva (CSDDD) u r-Regolament dwar it-Tassonomija. Dan il-pakkett huwa riżultat dirett tal-bidla fid-direzzjoni tal-Kummissjoni l-ġdida, li bdiet bir-rapport ta’ Mario Draghi dwar il-Futur tal-Kompetittività Ewropea f’Settembru 2024. Ir-rapport ta’ Draghi parzjalment jattribwixxi l-istaġnar tas-swieq tal-UE għal piżijiet regolatorji eċċessivi għan-negozji, waqt li b’mod konvenjenti jinjora fatturi ewlenin oħra, bħall-inflazzjoni taż-żejt, tal-gass u tal-ikel xprunata mill-ispekulazzjoni minn kumpaniji multinazzjonali. Skont ir-rapport ta’ Draghi, il-qafas tal-UE għar-rapportar dwar is-sostenibbiltà u d-diliġenza dovuta huwa sors ewlieni ta’ piż regolatorju. Mingħajr evidenza li torbot il-leġiżlazzjoni dwar is-sostenibbiltà man-nuqqas perċepit ta’ kompetittività tal-UE, din il-perspettiva dejqa saret pretest biex potenzjalment titneħħa għal kollox il-leġiżlazzjoni dwar is-sostenibbiltà.

B’dan il-Pakkett Omnibus partikolari, il-Kummissjoni beħsiebha tissimplifika wħud mill-aktar strumenti kritiċi adottati reċentement biex jindirizzaw l-impatti tan-negozji l-kbar fuq in-nies u l-ambjent. Dan jinkludi s-CSDDD, li ġie adottat biss is-sena l-oħra u li għad irid jiġi implimentat.

Kwalunkwe diskussjoni dwar il-kontenut ta’ Omnibus għadha spekulattiva għalissa. Madankollu, wieħed mill-aktar riskji sinifikanti assoċjati ma’ Omnibus huwa l-ftuħ mill-ġdid leġiżlattiv tal-istrumenti ta’ sostenibbiltà, li jista’ jirriżulta fin-negozjar mill-ġdid ta’ dispożizzjonijiet ewlenin (bħar-responsabbiltà ċivili jew il-pjani ta’ tranżizzjoni klimatika skont is-CSDDD). Il-Koalizzjoni Ewropea għall-Ġustizzja Korporattiva topponi bil-qawwa l-ftuħ mill-ġdid ta’ leġiżlazzjoni dwar is-sostenibbiltà maqbula preċedentement. Dan iżid l-inċertezza regolatorja, jipperikola r-rispett tan-negozji għad-drittijiet tal-bniedem u l-ambjent u jippenalizza lil dawk li jidħlu l-ewwel.

Influwenza kummerċjali sproporzjonata f’nofs proċess ta’ konsultazzjoni difettuż

It-tħabbira tal-Pakkett Omnibus u l-iżvilupp mill-Kummissjoni tal-proposta tagħha twettqu b’nuqqas totali ta’ trasparenza u mingħajr ebda kunsiderazzjoni għal-liġi tat-trattati tal-UE jew għar-regoli proċedurali tal-Kummissjoni stess.

Il-Kummissjoni beħsiebha tippreżenta l-inizjattiva Omnibus tagħha fi żmien qasir ħafna, li ma jippermettix valutazzjoni tal-impatt u konsultazzjoni pubblika adegwata. Dan l-approċċ huwa inkompatibbli mad-dritt ta’ parteċipazzjoni fil-proċessi tat-teħid tad-deċiżjonijiet tal-UE, prinċipju demokratiku protett mil-liġi tat-trattati tal-UE. Dan jikkontradixxi wkoll il-Linji Gwida għal Regolamentazzjoni Aħjar tal-Kummissjoni stess, li jirrikjedu konsultazzjoni wiesgħa u trasparenti mal-partijiet ikkonċernati matul il-proċess tat-tfassil tal-politika tal-Kummissjoni.

Minflok, fi Frar 2025, il-Kummissjoni organizzat konsultazzjoni fid-dehra biss, l-hekk imsejħa ‘verifika tar-realtà, ma’ grupp żgħir u selettiv ta’ partijiet ikkonċernati, primarjament kumpaniji kbar u assoċjazzjonijiet tan-negozju. Ħafna minn dawn il-kumpaniji bħalissa qed jiffaċċjaw azzjoni legali minħabba abbuż tad-drittijiet tal-bniedem jew ambjentali fl-operazzjonijiet jew fil-katina tal-valur tagħhom stess. Għalhekk, huma għandhom interess qawwi li jdgħajfu l-leġiżlazzjoni dwar is-sostenibbiltà, għad-detriment tal-ħaddiema, tal-komunitajiet lokali u tal-klima. Barra minn hekk, ir-rappreżentanza sproporzjonata tan-negozji l-kbar ikkuntrastat ħafna mas-sottorappreżentanza tas-soċjetà ċivili. L-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, it-trade unions u n-negozji ż-żgħar kienu rappreżentati b’mod simboliku biss, waqt li l-vittmi tal-abbuż korporattiv u n-negozji li jippromovu r-regolamenti dwar is-sostenibbiltà ġew kompletament esklużi mill-konverżazzjoni.

Pakkett Omnibus: theddida potenzjali għal politiki tal-klima ambizzjużi

Il-President Ursula von der Leyen u l-Kummissarju Valdis Dombrovskis, li jissorvelja l-isforz koll favur is-“simplifikazzjoni”, jidhru li qed jallinjaw mal-aġenda tal-akbar korporazzjonijiet u dawk l-aktar b’saħħithom. B’mod partikolari, l-imsieħba ewlenin tal-Kummissjoni matul l-hekk imsejħa verifika tar-realtà inkludew kumpaniji li l-attivitajiet kummerċjali tagħhom jikkontribwixxu b’mod sinifikanti għat-tibdil fil-klima u li għandhom interess li jnaqqsu l-obbligi klimatiċi, bħal kumpaniji fis-setturi taż-żejt, tal-gass, tal-petrokimika, tal-karozzi u dawk finanzjarji. Minħabba l-kriżi klimatika attwali u l-impatti negattivi tagħha fuq in-nies u l-ambjent, dan iqajjem tħassib dwar jekk il-Pakkett Omnibus huwiex se jkun pass lura għall-politiki dwar il-klima.

Il-prijorità tal-Kummissjoni għandha tkun l-implimentazzjoni aktar milli d-deregolamentazzjoni

Jekk il-Kummissjoni hija verament imħassba dwar il-kompetittività u piż regolatorju mnaqqas, kif ukoll id-drittijiet tal-bniedem u l-ġustizzja klimatika, għandha tikkunsidra kif timplimenta b’mod effettiv l-istrumenti ta’ sostenibbiltà. Dan jista’ jsir faċilment billi jiġu żviluppati linji gwida biex jassistu lill-kumpaniji u lill-awtoritajiet tal-Istati Membri, kif speċifikat fis-CSDDD, kif ukoll billi jiġu żviluppati l-finanzjament u l-bini tal-kapaċitajiet. Dan l-approċċ jindirizza l-kritika tar-rapport ta’ Draghi dwar nuqqas ta’ gwida biex tiġi ffaċilitata l-applikazzjoni tal-leġiżlazzjoni tal-UE dwar is-sostenibbiltà.

Fl-aħħar mill-aħħar, il-kitba mill-ġdid b’mod sigriet ta’ regolamenti kruċjali dwar is-sostenibbiltà wara bibien magħluqa, b’xi wħud mill-akbar korporazzjonijiet tad-dinja, ċertament mhijiex it-triq lejn il-kisba ta’ kompetittività ġenwina. 

Andriana Loredan hija uffiċjal tal-politika fil-Koalizzjoni Ewropea għall-Ġustizzja Korporattiva u ilha involuta fil-promozzjoni tad-Direttiva dwar id-Diliġenza Dovuta tas-Sostenibbiltà Korporattiva minn mindu l-proposta ġiet ippubblikata għall-ewwel darba fl-2022. Qabel kienet taħdem fuq is-suġġett tan-negozju u d-drittijiet tal-bniedem minn perspettiva ta’ xogħol furzat, mal-Anti-Slavery International. 

Jeħtieġ li l-UE tirreżisti t-tentazzjoni tad-deregolamentazzjoni, peress li din toħloq biss inċertezza għan-negozji, iddgħajjef il-kompetittività xprunata mis-sostenibbiltà, u tnaqqas il-benesseri u l-fiduċja taċ-ċittadini, jgħid Danny Jacobs, id-direttur ġenerali tan-network ambjentali ta’ Flanders  Bond Beter Leefmilieu - BBL. Huwa kkondivida magħna t-tħassib tal-NGOs ambjentali rigward l-aħħar proposta tal-UE biex jiġu ssemplifikati r-regolamenti, li qed jibżgħu li dawn jistgħu jġennbu l-ambizzjonijiet ewlenin tal-Patt Ekoloġiku Ewropew.

Tista’ tikkummenta dwar l-aħħar inizjattivi tal-Kummissjoni dwar id-deregolamentazzjoni, bħall-Boxxla għall-Kompetittività jew il-pakkett Omnibus?

Il-Kummissjoni Ewropea ppreżentat aġenda mmexxija ekonomikament ta’ deregolamentazzjoni u semplifikazzjoni, li qed thedded li tipperikola l-kisbiet diffiċli ambjentali, soċjali u ekonomiċi. Din it-tensjoni bejn l-adattament u l-preservazzjoni tal-acquis Ewropew tagħmilha diffiċli għall-UE biex tmexxi f’direzzjoni ċara.

Il-Boxxla għall-Kompetittività tal-Kummissjoni, ippreżentata lejn l-aħħar ta’ Jannar, ittenni t-tħassib korporattiv dwar il-kostijiet tal-enerġija u l-isfidi ekonomiċi, iżda twarrab prijoritajiet ewlenin bħat-tniġġis żero u l-benesseri taċ-ċittadini, u tonqos milli tiggwida l-ekonomija tal-Ewropa lejn futur nadif, prosperu u ċirkolari. Hemm ir-riskju li l-Boxxla se tmexxi ’l-Ewropa fid-direzzjoni l-ħażina. Il-promozzjoni tad-dekarbonizzazzjoni kompetittiva mingħajr l-integrazzjoni tal-objettivi soċjali u ambjentali timmina l-iskop proprju tal-istituzzjonijiet tal-UE: li jaqdu u jiddefendu l-ġid komuni.

Dak li qed jinkwieta lill-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili huwa l-mira riskjuża ta’ semplifikazzjoni ta’ 25 % fi ħdan il-Boxxla. Filwaqt li s-semplifikazzjoni tar-regolamenti hija milqugħa tajjeb, is-semplifikazzjoni mingħajr valutazzjonijiet bir-reqqa tista’ timmina l-protezzjonijiet kritiċi tas-saħħa, soċjali u ambjentali. Mhijiex ir-regolamentazzjoni li xxekkel l-innovazzjoni tan-negozju, iżda pjuttost in-nuqqas ta’ regoli ċari. Deregolamentazzjoni ulterjuri toħloq biss klima ta’ inċertezza, li tippenalizza lil dawk li jieħdu l-ewwel pass – negozji minn ta’ quddiem fit-tmexxija – waqt li tikkomprometti l-progress u s-sostenibbiltà.

Nibżgħu wkoll li din l-ispinta għas-semplifikazzjoni se ssir għad-detriment tal-objettivi ambjentali u soċjali. Id-Direttiva dwar ir-Rappurtar Korporattiv dwar is-Sostenibbiltà (CSRD), id-Direttiva dwar id-Diliġenza Dovuta tas-Sostenibbiltà Korporattiva, u t-tassonomija tal-UE għandhom ħafna nuqqasijiet u ma waslux sa fejn setgħu jaslu. Jekk dawn indgħajfuhom minn punt tat-tluq diġà baxx, dawn id-direttivi jsiru bla sens.

Eżempju konkret ieħor iwitti t-triq għal dak li qed jiġri bħalissa.  Flanders qed tiffaċċja problema enormi ta’ sustanzi perfluworoalkilati u polifluworoalkilati f’dawn l-aħħar snin: parti kbira mit-territorju tagħna hija mniġġsa minn dawn is-sustanzi kimiċi, u mijiet ta’ eluf ta’ ċittadini huma affettwati. Restrizzjoni jew projbizzjoni skont il-leġiżlazzjoni dwar is-sustanzi kimiċi (REACH) titqies bħala l-aktar għodda effettiva għall-kontroll tar-riskji maħluqa minn sustanzi, bħas-sustanzi perfluworoalkilati u polifluworoalkilati, li jintużaw fil-proċessi industrijali kif ukoll fi prodotti (taħlitiet u oġġetti). Kieku l-Kummissjoni Ewropea kellha tabbanduna l-importanza tar-regolament strett tar-REACH, dan iżid ir-riskju ta’ esponiment għal sustanzi kimiċi perikolużi, li huwa ta’ ħsara għas-saħħa pubblika. Il-kumpaniji jkollhom inqas obbligi biex ifittxu alternattivi sikuri, li jimpedixxi l-innovazzjoni fil-kimika sostenibbli. It-tniġġis ambjentali jista’ jiżdied peress li regoli inqas stretti jwasslu għal skariki u skart aktar perikolużi. Il-konsumaturi huma aktar f’riskju minħabba li l-prodotti mhumiex iċċekkjati bir-reqqa għas-sustanzi tossiċi. Dan jista’ jwassal biex il-kumpaniji Ewropej jibqgħu lura fit-tranżizzjoni globali lejn prodotti aktar sikuri u li ma jagħmlux ħsara lill-ambjent, u b’hekk jitilfu s-sehem mis-suq għall-kompetituri li jħaddnu innovazzjonijiet li jibqgħu validi fil-futur.

X’tama għandek dwar id-destin tal-Patt Ekoloġiku fid-dawl tal-perkors li għadu kif tħabbar mill-Kummissjoni biex tingħata spinta lill-ekonomija Ewropea?

Il-Programm ta’ Ħidma tal-Kummissjoni Ewropea għall-2025 jippreżenta kemm wegħda kif ukoll periklu. Filwaqt li l-impenji tagħha lejn id-dekarbonizzazzjoni u l-enerġija affordabbli jindikaw perkors potenzjali lejn Ewropa aktar nadifa u aktar reżiljenti, l-ambizzjonijiet ewlenin tal-Patt Ekoloġiku Ewropew jinsabu fil-periklu li jitwarrbu. Qed jiżdied it-tħassib dwar ir-Regolament Omnibus propost, li jista’ jservi bħala mod indirett għad-deregolamentazzjoni tar-responsabbiltà korporattiva bl-iskuża tas-“semplifikazzjoni”. Xejriet reċenti juru li s-semplifikazzjoni spiss wisq tintuża biex iddgħajjef is-salvagwardji essenzjali, mil-leġiżlazzjoni dwar is-sustanzi kimiċi sal-agrikoltura. Ir-riforma mgħaġġla tal-Politika Agrikola Komuni (PAK) f’Marzu 2024, li neħħiet is-salvagwardji ekoloġiċi, hija eżempju ċar ta’ dan. Issa, ir-reviżjoni tar-REACH li ilha mistennija, ladarba titfassal bħala għodda għall-protezzjoni tas-saħħa pubblika u tal-ambjent, tirriskja li tiġi ppakkettata mill-ġdid bħala miżura ta’ “semplifikazzjoni” biex jiġu ffaċilitati r-regoli tal-industrija.

Ftit xhur ilu biss, il-President von der Leyen wiegħdet li tibqa’ fit-triq lejn l-għanijiet kollha tal-Patt Ekoloġiku Ewropew. Madankollu, il-Programm ta’ Ħidma attwali jirrakkonta storja differenti, li tneħħi l-prijorità tal-għanijiet stess fejn l-azzjoni hija l-aktar urġenti – b’mod partikolari l-ambizzjoni ta’ Tniġġis Żero.

Tara li d-deregolamentazzjoni, kif proposta, jista’ jkollha impatt negattiv fuq is-sostenibbiltà u l-progress miksub s’issa?

Jeħtieġ li l-UE tirreżisti t-tentazzjoni tad-deregolamentazzjoni, li ddgħajjef biss iċ-ċertezza regolatorja u l-prevedibbiltà għan-negozji, iddgħajjef il-kompetittività fit-tul immexxija mis-sostenibbiltà, u tnaqqas il-benesseri u l-fiduċja taċ-ċittadini.

Jeħtieġ li l-UE tiżgura li t-tnaqqis tal-burokrazija ma jfissirx li jitnaqqsu l-protezzjonijiet ambjentali u tas-saħħa pubblika. Implimentazzjoni intelliġenti għandha ssaħħaħ, u mhux iddgħajjef, il-Patt Ekoloġiku Ewropew. Li jiddgħajfu l-protezzjonijiet ambjentali u soċjali ewlenin bil-pretest tat-tnaqqis tal-burokrazija mhijiex strateġija għas-saħħa ekonomika. Huwa pass lura imprudenti li se jissabotaġġa r-regoli stess li tfasslu biex l-ekonomija tagħna tibqa’ valida fil-futur. Dan kollu jsaħħaħ ir-riskju allarmanti li jixxejnu għaxar snin ta’ progress dwar is-sostenibbiltà.

Fl-istess ħin, is-soċjetà ċivili tinsab taħt pressjoni dejjem akbar madwar l-UE, b’liġijiet restrittivi dwar l-aġenti barranin, repressjonijiet ta’ protesta, u tnaqqis fil-finanzjament li jhedded id-drittijiet fundamentali. It-Tarka Ewropea għad-Demokrazija u l-Istrateġija tal-UE għas-Soċjetà Ċivili li jmiss iridu jwettqu aktar minn sempliċi impenji simboliċi – iridu jipprovdu protezzjonijiet legali, finanzjament sostenibbli, u djalogu ċivili strutturat mal-istituzzjonijiet tal-UE. Il-Programm ta’ Ħidma tal-Kummissjoni għandu jagħti prijorità lis-salvagwardja tad-demokrazija billi jsaħħaħ is-soċjetà ċivili. Mingħajr soċjetà ċivili indipendenti u b’riżorsi tajbin, id-demokrazija Ewropea nnifisha tinsab f’riskju.

Danny Jacobs huwa d-direttur ġenerali ta’ Bond Beter Leefmilieu - BBL (federazzjoni ta’ 135 NGO ambjentali fi Flanders, il-Belġju) u rappreżentant Belġjan fl- Uffiċċju Ewropew għall-Ambjent (l-akbar network ta’ organizzazzjonijiet taċ-ċittadini ambjentali fl-Ewropa, li jirrappreżenta madwar 30 miljun membru u sostenitur individwali).