NIEBIESKI ŁAD UE

EKES rozpoczął prace nad Niebieskim Ładem w styczniu 2023 r., a oficjalne wydarzenie inaugurujące „Czas na Niebieski Ład UE” odbyło się w lutym 2023 r. Inicjatywa nabrała rozmachu politycznego we wrześniu 2023 r. dzięki wspólnemu pismu EKES-u i Parlamentu Europejskiego do szefów państw i rządów UE, w którym zaapelowały one do państw członkowskich o poparcie i przyjęcie ambitnego Niebieskiego Ładu UE. Ponadto na początku września 2024 r. przewodniczący EKES-u Oliver Röpke zwrócił się na piśmie do przewodniczącej KE Ursuli von der Leyen, by nadała wodzie priorytetowe znaczenie w programie Komisji Europejskiej. Następnie do priorytetów Komisji na 2024 r. zaliczono nową inicjatywę na rzecz odporności na deficyt wody.

EKES przedstawił w październiku 2023 r. apel o Niebieski Ład UE – wyczerpujący zbiór zaleceń na rzecz zrównoważonej polityki wodnej w Europie, która jest priorytetem strategicznym. Opiera się on na szeregu opinii dotyczących społecznych, gospodarczych, środowiskowych i geopolitycznych aspektów wody, a także wyzwań związanych z wodą w rolnictwie, przemyśle, infrastrukturze i zrównoważonej konsumpcji.

Deklaracja przewodniczącego EKES-u w sprawie Niebieskiego Ładu UE zawiera 15 zasad, które powinny przyświecać przyszłym inicjatywom UE, oraz zestaw 21 konkretnych działań, które EKES proponuje pilnie podjąć. Dążymy do tego, by Niebieski Ład UE stał się dla nowej Komisji Europejskiej odrębnym priorytetem strategicznym. Apel przykuł uwagę decydentów i spotkał się z szerokim poparciem różnych zainteresowanych stron, w tym młodzieży, przemysłu oraz organizacji ekologicznych. Zorganizowane społeczeństwo obywatelskie zgłosiło wiele wniosków w sprawie organizacji działań następczych w tym zakresie.

Europejska inicjatywa obywatelska (EIO) na rzecz Europy mądrze korzystającej z wody i odpornej na deficyt wody

Komisja Europejska zarejestrowała 25 września 2024 r. nową europejską inicjatywę obywatelską (EIO) na rzecz Europy mądrze korzystającej z wody i odpornej na deficyt wody. W ramach inicjatywy wezwano do strategicznego i całościowego planu działania na rzecz wody w Europie oraz do opracowania i wdrożenia dwutorowych, uzupełniających się strategii politycznych we wszystkich obszarach polityki UE. Odnosi się ona do apelu w sprawie Niebieskiego Ładu UE, a jej załącznik zawiera deklarację EKES-u.

Obywatelki i obywatele z całej UE będą mogli wkrótce złożyć podpis pod tą EIO.

Jeżeli w ciągu roku otrzyma ona co najmniej milion deklaracji poparcia i w co najmniej siedmiu państwach członkowskich osiągnięta zostanie minimalna liczba podpisów, Komisja będzie musiała zareagować. Będzie musiała podjąć decyzję, czy podejmie działania w odpowiedzi na wniosek, i wyjaśnić jej powody. Więcej informacji na temat tego procesu można znaleźć tutaj.

Oto ostatnie i przyszłe wydarzenia związane z Niebieskim Ładem UE organizowane przez EKES:

• Inicjatywa Niebieskiego Ładu UE oraz przykład zrównoważonej gospodarki zasobami wodnymi w rzekach – organizacja: CCMI oraz Zespół Międzypartyjny Parlamentu Europejskiego ds. Zmiany Klimatu, Różnorodności Biologicznej i Zrównoważonego Rozwoju (22 stycznia 2024 r.),
• Niebieski Ład dzięki obywatelstwu i zarządzaniu – organizacja: CCMI i Volonteurope – Tydzień Społeczeństwa Obywatelskiego (6 marca 2024 r.),
• Budowanie inteligentnego społeczeństwa w zakresie wody dzięki niebieskiej dyplomacji – organizacja: CCMI i Sekcja REX we współpracy z BICA, Water Europe i Veolia w Sofii, Bułgaria (16 kwietnia 2024 r.),
• „Niebieski Ład – woda jako źródło energii” – debata na posiedzeniu Sekcji TEN organizowana wspólnie z CCMI w Brukseli (16 maja 2024 r.),
• Niebieski Ład: jak budować inteligentną gospodarkę wodną z myślą o Europie odpornej na deficyt wody? – wydarzenie partnerskie w ramach Zielonego Tygodnia organizowane przez CCMI i Water Europe w Brukseli (10 czerwca 2024 r.),
• „W kierunku kompleksowej strategii wodnej w obliczu kryzysu klimatycznego i związanego z różnorodnością biologiczną” – wydarzenie partnerskie CCMI i CMRZ/NAT w ramach Zielonego Tygodnia UE w Brukseli (2 lipca 2024 r.).

Niebieski Ład UE cieszy się ogromnym zainteresowaniem mediów: w 2023 r. ukazało się niemal sto publikacji na jego temat w środkach masowego przekazu w całej UE, w tym w głównych czasopismach (takich jak „Politico”, „EurActiv” i prasa krajowa), magazynach i sieciach telewizyjnych (Euronews).

W połowie lutego 2024 r. ogłoszono, że inicjatywa Komisji Europejskiej na rzecz odporności na deficyt wody została odwołana bezterminowo. EKES oraz przedstawiciele Parlamentu Europejskiego i Europejskiego Komitetu Regionów wystosowali wspólne pismo do wiceprzewodniczącego KE Maroša Šefčoviča. Ponowili w nim apel tych trzech instytucji o ambitny Niebieski Ład UE i wezwali KE do jak najszybszej publikacji inicjatywy na rzecz odporności na deficyt wody, gdyż kryzys wodny odbija się już na obywatelach, rolnikach, przemyśle, środowisku naturalnym i całym społeczeństwie.

EKES podtrzymuje swoje stanowisko: Europa potrzebuje Niebieskiego Ładu UE. Biorąc pod uwagę żywotne znaczenie wody i przyszłych wyzwań, wody nie można sprowadzać jedynie do polityki ochrony środowiska w Zielonym Ładzie. Musi stać się ona odrębnym priorytetem strategicznym, który będzie uzupełnieniem strategii dekarbonizacji i zostanie uwzględniony we wszystkich kierunkach polityki UE. Nadszedł czas na działanie.

W ramach obchodów Zielonego Tygodnia UE, który w tym roku został poświęcony wodzie, Komisja Europejska rozpoczęła ogólnounijne konsultacje w sprawie przyszłości Europy w dziedzinie gospodarki wodnej. EKES współpracuje ściśle przy tej kampanii z Komisją i nadal przekazuje główne przesłania dotyczące Niebieskiego Ładu UE, który jest kompleksowym i strategicznym podejściem do wody, podkreślając, że do pokonania kryzysu wodnego potrzebna jest ambicja polityczna.

Komitet będzie nadal utrzymywać kontakt z instytucjami UE i kluczowymi zainteresowanymi stronami, by przeforsować Niebieski Ład jako nowy priorytet UE w nadchodzących latach. Prowadzi również aktywny dialog z państwami członkowskimi i szerzej pojętym społeczeństwem obywatelskim, organizując działania następcze oraz wydarzenia z udziałem członków i delegatów EKES-u.