ΕΟΚΕ info: Ποια η γνώμη σας για την πρόοδο της υλοποίησης των Εθνικών Σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στα κράτη μέλη;

Luca Jahier: Πριν από ένα χρόνο, βρισκόμασταν στην αρχή της διαδικασίας υλοποίησης του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, και ελάχιστες μόνο χώρες είχαν προχωρήσει με την προετοιμασία των εθνικών τους σχεδίων.  

Πάνω από όλα, ήταν καθοριστικής σημασίας να δοκιμαστεί και να τονιστεί η σημασία της εφαρμογής του άρθρου 18 του κανονισμού σχετικά με τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ, που θεσπίζει την υποχρέωση των κρατών μελών να μεριμνούν για τη συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των κοινωνικών εταίρων, των τοπικών αρχών, των πανεπιστημίων και των λοιπών ενδιαφερόμενων φορέων στην προετοιμασία, την εφαρμογή και την παρακολούθηση των σχεδίων.

Φέτος, 26 χώρες οριστικοποίησαν τα σχέδιά τους (οι Κάτω Χώρες βρίσκονται στο τελικό στάδιο) και, με εξαίρεση μόνο δύο χώρες, λόγω της αιρεσιμότητας που αφορά το κράτος δικαίου, όλα τα άλλα σχέδια έχουν ήδη εγκριθεί και πολλά βρίσκονται ήδη στο στάδιο της υλοποίησης. Ορισμένα σχέδια έχουν ήδη ολοκληρωθεί πλήρως, έλαβαν θετική αξιολόγηση από την ΕΕ για το πρώτο εξάμηνο της εφαρμογής τους και προχωρούν ταχέως στη δεύτερη εξάμηνη περίοδο. Υπάρχουν πολλά ακόμα στοιχεία αναφορικά με την έμπρακτη εφαρμογή του άρθρου 18 του κανονισμού σχετικά με τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, και το τελικό περιεχόμενο των Εθνικών Σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχει εν γένει αξιολογηθεί θετικά από την οργανωμένη κοινωνία των πολιτών.

Παρότι υπάρχουν πολλές ποιοτικές διαφορές ως προς τη συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στα κράτη μέλη, με περιορισμένη συμμετοχή σε κάποια εξ αυτών, εντοπίστηκαν επίσης ορισμένες βέλτιστες πρακτικές. Για παράδειγμα, στην Αυστρία, τη Γαλλία, το Λουξεμβούργο, την Ισπανία και τη Σουηδία, υπάρχει στενή και εποικοδομητική συνεργασία με τις κυβερνήσεις, την οποία ενισχύει η διαφάνεια και ο συνεχής διάλογος. Επιπλέον, στην Τσεχία, την Εσθονία, τη Φινλανδία, την Ιταλία και την Ισπανία, έχει τεθεί σε λειτουργία ένας ιστότοπος ή μια πύλη ηλεκτρονικής διακυβέρνησης με στόχο την προώθηση μιας εκστρατείας για τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Σταθερότητας, προσφέροντας διαφανείς πληροφορίες προσβάσιμες στο κοινό. Στην Ιταλία, τον Νοέμβριο του 2021 συγκροτήθηκε μόνιμη εταιρική σχέση στρογγυλής τραπέζης σε επίπεδο κυβέρνησης, υπό τον συντονισμό του προέδρου της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της Ιταλίας. Στην Κροατία, η οργανωμένη κοινωνία των πολιτών συμμετέχει στην προετοιμασία των διαγωνισμών για την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Τέλος, στην Πορτογαλία έχει δημιουργηθεί εθνική επιτροπή παρακολούθησης (CNA), που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, εκπροσώπους κοινωνικών εταίρων, πανεπιστημίων και του κοινωνικού τομέα.

Μπορούμε συνεπώς να συμπεράνουμε ότι, αφενός, είναι αναγκαίο να τονίσουμε περαιτέρω αυτό το σημείο, προσκαλώντας τα κράτη μέλη να αντλήσουν θετικά διδάγματα και να ακολουθήσουν αυτές τις βέλτιστες πρακτικές. Αφετέρου, μπορούμε να επιβεβαιώσουμε πως η ποιοτική, αποτελεσματική και σταθερή συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στην οικονομική διακυβέρνηση πρέπει να βασίζεται σε νομικούς κανόνες και σε δημόσιες και διαφανείς διαδικασίες, οι οποίες θα διασφαλίζονται μέσω οδηγίας ή κανονισμού της ΕΕ.