Słowacki projekt Crazy? So what?, prowadzony przez organizację Integra, łączy uczniów i osoby, które doświadczyły problemów ze zdrowiem psychicznym. Podczas całego dnia zajęć uczniowie dowiadują się, jak to jest przezwyciężyć kryzys zdrowia psychicznego i jak uzyskać pomoc. Dyrektorka Integry Jana Hurova powiedziała nam, że projekt przyczynia się do przełamania stygmatyzacji osób z problemami zdrowia psychicznego i jest dla młodych ludzi cennym źródłem nadziei.
Co skłoniło panią do rozpoczęcia projektu?
Nasza organizacja od wielu lat wspiera osoby z problemami zdrowia psychicznego. W wyniku choroby osoby te straciły pracę, dom, przyjaciół, a czasem również rodzinę. Cały ich świat został wywrócony do góry nogami. Prawie 30 lat temu jako pierwsi na Słowacji zaczęliśmy oferować środowiskowe usługi w zakresie zdrowia psychicznego. Celem było zapewnienie, aby osoby opuszczające po leczeniu szpital psychiatryczny mogły otrzymać pomoc i powrócić do normalnego życia, jakie wiodły przed chorobą. Wspieraliśmy powstawanie organizacji pacjentów na Słowacji i przeprowadziliśmy szereg programów mających na celu przerwanie stygmatyzacji osób z chorobami psychicznymi. Opiekujemy się osobami z poważnymi problemami zdrowia psychicznego, zwłaszcza schizofrenią. Wielu z nich udało się zintegrować i odnaleźć sens w życiu.
Ponieważ od samego początku prowadzimy wszystkie nasze działania w nietradycyjny sposób i współpracujemy z naszymi klientami, by jak najlepiej określić ich potrzeby, przyjęliśmy podejście podobne do tego z programu Crazy? So what!. Wielu naszych klientów znalazło poczucie celu poprzez spotkania z młodymi ludźmi, podczas których opowiadali o swoich doświadczeniach, o tym, czego im brakowało, gdy byli w ich wieku, i co później wywołało ich problemy ze zdrowiem psychicznym.
Dostrzegamy rosnącą potrzebę podkreślania znaczenia zdrowia psychicznego. Wiedza o tym, jak poradzić sobie z kryzysem w życiu, jest wielkim atutem.
Zaczęliśmy program Crazy? So what! na Słowacji w 2005 r. wraz z partnerami z Niemiec i Czech. Jednak dopiero niedawno udało nam się zapewnić programowi stabilniejsze podstawy i rozszerzyć jego zakres. Zdobyliśmy kwalifikacje jako trenerzy, szkolimy nowe zespoły i odwiedzamy nowe szkoły.
Jak przyjęto państwa projekt? Czy otrzymali państwo informacje zwrotne od osób, które otrzymały pomoc? Czy może pani podać przykłady?
To zawsze wywiera silne wrażenie na młodych ludziach, gdy spotykają się z osobami, które przeszły kryzys zdrowia psychicznego, i gdy mogą je o wszystko zapytać. Pokazuje to, że jeśli sami mają problemy, pomoc jest zawsze dostępna. Fakt, że chodzi o cały dzień zajęć i że komunikacja jest prowadzona jak rozmowa równego z równym, sprawia, że uczestnicy zawsze zostają z pozytywnym wrażeniem.
Osoby z osobistym doświadczeniem problemów zdrowa psychicznego mogą dać młodym ludziom odwagę do tego, by zrobili coś z ich własnymi problemami. W prawie każdej klasie są uczniowie doświadczający problemów. Możliwość dania im nadziei jest bezcenna. Ludzie z osobistym doświadczeniem opowiadają swoją historię, aby sami mogli lepiej się poczuć. To oni decydują o tym, ile ze swojego życia pokazać uczniom. Dzięki temu czują, że są wartościowi i że inni ich rozumieją.
Dostaliśmy wiele komentarzy, w których uczniowie mówią, że zazwyczaj nie mają szansy spotkać się z osobami mającymi problemy ze zdrowiem psychicznym lub że powinniśmy nauczyć się akceptować takie osoby i nie potępiać ich, dlatego że są inne.
Otrzymaliśmy również informacje zwrotne od osób z osobistym doświadczeniem problemów zdrowia psychicznego, uczestniczących w programie. Jedna z nich powiedziała nam:
„Program daje mi odwagę, by iść przez świat w podniesionym czołem. Nareszcie chce mi się żyć! Rozmowy z uczniami są trudne, ale dają dużo zadowolenia. Uczniowie są bardzo otwarci i właściwie nie obawiają się kontaktów społecznych. Najwspanialsze jest dla mnie to, że pokazują, że o wiele więcej nas łączy niż dzieli, że wizerunek »wariata« jest nieprawdziwy. Cieszę się, że mogę pomóc ludziom wreszcie otwarcie rozmawiać o problemach ze zdrowiem psychicznym, tak aby nikt nie musiał się wstydzić ani ukrywać”.
Młodzi ludzie dają nam siłę do działania. Po każdym takim dniu mówią, jak ważny jest dla nich program Crazy? So what! i że powinien być kontynuowany, tak aby każda młoda osoba na Słowacji mogła dowiedzieć się, jak cenne jest jej własne zdrowie psychiczne.
Czy planują już państwo nowe projekty?
Chcielibyśmy, aby wszyscy młodzi ludzie mogli skorzystać z tej formy zajęć, abyśmy mogli dalej rozszerzać program na inne regiony Słowacji. Program realizowano już w Niemczech (gdzie powstał), Słowacji, Czechach i Austrii. W tym roku przeszkoliliśmy również pierwsze zespoły w Ukrainie.
Jak ważne jest pani zdaniem otwarte mówienie o swoich problemach ze zdrowiem psychicznym? Jakie jest przesłanie państwa projektu?
Chcemy rozpowszechnić przekonanie, że problemy ze zdrowiem psychicznym nie są czymś, czego należy się wstydzić. Ale można wstydzić się tego, że nie robi się nic, aby dbać o własne zdrowie. Nie ma zdrowia bez zdrowia psychicznego.
Głównym zamierzeniem programu Crazy? So what! jest, by w odpowiednim czasie podkreślać znaczenie zdrowia psychicznego, a jednocześnie szerzyć zrozumienie dla osób z problemami zdrowia psychicznego.
Stwierdziliśmy, że lepiej zapobiegać niż leczyć. I jest to też skuteczniejsze. Oferujemy odwagę i motywację. Jesteśmy optymistami. Pomoc jest zawsze dostępna. Czasami wystarczy z kimś porozmawiać Walczyć o swoje marzenia nigdy nie jest łatwo, ale warto to robić.
Przeczytaj mniej