European Economic
and Social Committee
SPRAWY INSTYTUCJONALNE I BUDŻET UE
Traktat lizboński otworzył nową epokę i dał obywatelom i organizacjom ich reprezentującym nowe możliwości uczestnictwa w polityce i podejmowaniu decyzji, co wzmocniło legitymację demokratyczną instytucji europejskich i ich działań. Jednak w kontekście negocjacji w sprawie wyjścia Wielkiej Brytanii z UE, jak również nowych wyzwań geopolitycznych, gospodarczych, społecznych oraz związanych z bezpieczeństwem, UE-27 podjęła refleksję na temat przyszłości Unii.
Unia Europejska dysponuje budżetem służącym realizacji polityki na poziomie europejskim. Budżet ten wynosi ok. 1% dochodu narodowego brutto (DNB) UE-28, czyli 157,9 mld EUR (2017). Około 94% środków budżetowych UE służy finansowaniu programów i projektów, zarówno w państwach członkowskich, jak i poza UE. Około 6% budżetu pokrywa koszty administracyjne. Większość środków pochodzi ze składek krajowych obliczonych na podstawie DNB i VAT oraz z tradycyjnych zasobów własnych (cła pobierane od przywozu towarów spoza UE). Główne kategorie wydatków to wzrost (poprawa konkurencyjności z myślą o wzroście i zatrudnieniu oraz spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna), zasoby naturalne (rolnictwo i rybołówstwo), bezpieczeństwo i obywatelstwo, polityka zagraniczna i administracja.
Stanowisko EKES-u wobec spraw instytucjonalnych i budżetu UE
EKES aktywnie wpływał na zmiany w traktatach UE i przyczynił się do zreformowania instytucji. Komitet będzie nadal aktywnie działał za pośrednictwem swoich opinii odzwierciedlających stanowisko społeczeństwa obywatelskiego w ramach dialogu politycznego na temat przyszłości Europy i jej instytucji.
EKES apeluje, by budżet UE był wykorzystywany w celu ożywienia wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, stymulowania innowacji i konkurencyjności oraz reagowania na wyzwania wewnętrzne i zewnętrzne. Ponadto należy się bardziej skupić na wynikach realizacji budżetu UE. Wprowadzenie nowego systemu finansowania budżetu unijnego, opartego w większym stopniu na zasobach własnych, powinno zakończyć debatę w sprawie sald netto dla każdego państwa członkowskiego, sprzeczną z leżącymi u podstaw integracji europejskiej wartościami solidarności i wzajemnych korzyści. Istotne jest uproszczenie procedur wykorzystania budżetu, a także większa elastyczność, by lepiej reagować na pilne wyzwania.